Pytania do specjalisty - Lekarza Stomatologa
1. Która szczoteczka jest najlepsza? Manualna, elektryczna czy soniczna?
W każdej szczoteczce ważna jest przede wszystkim technika mycia zębów, a co najważniejsze – systematyczne i częste jej stosowanie. Poszczególne szczoteczki manualne różnią się stopniem twardości, rozmieszczeniem i ilością zastosowanego włosia. To co jest szczególnie ważne podczas mycia to kąt pod jakim ustawiamy szczoteczkę i jakie ruchy nią wykonujemy, mowa tutaj o kącie 45 stopni między główką szczoteczki a koroną zęba i ruchach wymiatających. Tego typu szczoteczka nie jest polecana dla osób o ograniczonych zdolnościach manualnych. Z kolei szczoteczka elektryczna, która posiada okrągłą główkę, wykorzystuje mechanizm oparty na ruchach oscylacyjno-rotacyjnych lubb oscylacyjno-rotacyjno-pulsacyjnych, przez co jest w stanie usunąć więcej płytki nazębnej i wyczyścić więcej przestrzeni międzyzębowej niż zwykła szczoteczka. Niektóre modele szczoteczek elektrycznych dodatkowo wyposażone są w czujniki nacisku, dzięki czemu informują użytkownika, czy naciska on zbyt mocno szczoteczkę do powierzchni zębów, co zapobiega uszkodzeniom szkliwa i dziąseł.
Szczoteczka soniczna w odróżnieniu od elektrycznej w swoim działaniu wykorzystuje technologię dźwiękową, co powoduje, że ruch szczoteczki jest zbliżony do ruchu wymiatającego. Fale dźwiękowe wprawiają w ruch nie tylko włókna samej szczoteczki, ale również cząsteczki śliny oraz zawartej w niej pasty do zębów, co prowadzi do powstania mikrobąbelków, które skutecznie usuwają nagromadzone bakterie i osad nazębny. Szczoteczka soniczna jest bezpieczna dla dziąseł i
nie uszkadza szkliwa.
2. Ile razy powinno się myć zęby w ciągu dnia?
Mycie zębów to kluczowy element dbania o higienę jamy ustnej i zapobiegania rozprzestrzenianiu się bakterii próchnicotwórczych oraz płytki nazębnej, która przyczynia się do powstawania kamienia nazębnego. Zęby powinno się myć minimum 2 razy dziennie przez co najmniej 2 minuty – rano, aby pozbyć się bakterii nagromadzonych przez noc i odświeżyć oddech, a wieczorem, aby oczyścić zęby z resztek jedzenia i płytki nazębnej, które zebrały się w ciągu dnia. Jeśli mamy możliwość, to zwiększmy częstotliwość mycia do 3 razy dziennie a najlepiej po każdym posiłku. Do naszej rutyny mycia zębów warto włączyć także płukanie jamy ustnej odpowiednim płynem stomatologicznym, nitkowanie zębów, czy też irygację za pomocą irygatora, które pomagają usunąć bakterie i płytkę nazębną między zębami i wzdłuż linii dziąseł. Niemowlęciom przecieramy dziąsła gazikiem a kiedy pojawią się zęby myjemy je miękką szczoteczką, nadmiar pasty usuwamypalcem – małe dzieci nie potrafią płukać ust.
3. Jak często powinno się usuwać kamień powstały na zębach?
Kamień nazębny to nic innego jak zmineralizowana płytka nazębna składająca się z bakterii i resztek jedzenia. Początkowo wygląda niepozornie – płytka nazębna jest miękka i bezbarwna, natomiast na skutek zaniedbania higieny jamy ustnej przekształca się w twardy osad. Jest on często powodem stanów zapalnych dziąseł, których objawem jest nieświeży oddech i ich krwawienie przy jedzeniu lub szczotkowaniu zębów. Kamień nazębny to nie tylko problem estetyczny, lecz także przyczyna późniejszej próchnicy zębów czy chorób jamy ustnej. Aby usunąć kamień na zębach należy się zwrócić do profesjonalnego gabinetu stomatologicznego, w którym zostanie wykonany zabieg skalingu zębów. Skaling uzupełniany jest piaskowaniem i polerowaniem, co dodatkowo zwiększa ochronę zębów i dziąseł przed różnymi chorobami oraz poprawia efekt wizualny. Zabieg ten powinien być wykonywany co pół roku, jednak w zależności od potrzeb może być wykonywany częściej.
4. Kiedy pierwszy raz udać się z dzieckiem na pierwszą wizytę do dentysty?
Pierwsza wizyta z dzieckiem powinna się odbyć między 6. a 12. miesiącem życia, ze względu na wyrzynanie się pierwszych ząbków. Dzięki tak wczesnym wizytom profilaktycznym dentysta m.in. jest w stanie ocenić, czy pierwsze zęby wyrastają prawidłowo, wychwycić ewentualne początki próchnicy, a także udzielić rad odnośnie higieny jamy ustnej dziecka.
5. Co robić o usunięciu zęba?
Każdy pacjent jest inny, dlatego zawsze po zabiegu warto zapytać swojego dentystę co powinniśmy robić, a czego nie, aby dojść w pełni do zdrowia. Do ogólnych zasad, które powinniśmy przestrzegać tuż po zabiegu ekstrakcji zęba należą:
– trzymanie tamponu, który został umieszczony w ranie przez 30 minut – nie picie i nie jedzenie do 2 godzin po wykonaniu zabiegu – w pierwszej dobie unikanie mycia i płukania jamy ustnej, co zapobiega uszkodzeniu rany i usunięciu skrzepu – unikanie spożywania alkoholu i palenia tytoniu przez co najmniej 2 dni po zabiegu – nie nagrzewanie ciała ( nie brać gorących kąpieli; unikać sauny, basenu) i unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego, co może wpłynąć na podwyższenie się ciśnienia we krwi, co w tej sytuacji jest niewskazane.
6. Czy ósemki trzeba usuwać?
Ósemki czyli inaczej nazywane zęby mądrości to pozostałości po naszych przodkach., wraz z postępem ewolucyjnym i zmianami w życiu stały się niepotrzebne. Ósemki najczęściej wyrastają między 16. a 25. rokiem życia, ich usunięcie to kwestia indywidualna niekoniecznie wymagana. Zdarza się, że konieczne jest ich usunięcie, ponieważ wyrastające zęby mądrości powodują dyskomfort i uczucie rozpychania co w konsekwencji może doprowadzić do zmian w zgryzie pacjenta. Co więcej, ósemki mogą wyrzynać się w nieprawidłowy sposób, co może w znacznym stopniu przełożyć się na problemy w utrzymaniu higieny jamy ustnej, a co za tym idzie – różnego rodzaju schorzenia.
7. Jak naprawić starte zęby?
Ścieranie się zębów to proces nieodwracalny, zazwyczaj jest on spowodowany świadomym zaciskaniem zębów (np. w sytuacjach stresowych lub podczas wysiłku w postaci podnoszenia ciężkich przedmiotów), a także bruksizmem (tarcie zębami żuchwy o zęby szczęki, podczas snu). Starte zęby to nie tylko problem estetyczny, ale również problem, który może prowadzić do zmian w uzębieniu pacjenta m.in. pęknięcia lub wyszczerbienia szkliwa (najczęściej zgłaszany przez pacjentów problem), pęknięcia lub złamania zęba, a w najgorszym przypadku jest to wypadanie zębów. Profilaktyka starcia zębów obejmuje zmianę nawyków, eliminację parafunkcji. Często stosowanym rozwiązaniem jest zakładanie szyn ochronnych na zęby, które zapobiegają ścieraniu się zębów w wyżej wspomnianych sytuacjach. W niektórych przypadkach konieczna i wskazana jest odbudowa koron zębów za pomocą koron protetycznych.
8. Czy można uratować pęknięty ząb?
Złamania zębów mogą być skutkiem chorób jamy ustnej np. próchnicy, lub urazu mechanicznego np. podczas uprawiania sportu, natomiast czy da się je uratować? Najprawdopodobniej jest to możliwe, jednak najlepiej skonsultować się w tej sprawie ze swoim lekarzem dentystą, który dokładnie oceni i doradzi jakie wybrać leczenie. Metody profilaktyki złamanego zęba są różne i zależą one od typu i od rozległości uszkodzenia. Leczenie zatem może zakończyć się na drobnych poprawach kosmetycznych lub użyciu niewielkiej ilości wypełnienia. Czasem jednak złamanie zęba jest poważniejsze i wymaga leczenia kanałowego lub w skrajnych przypadkach – usunięcia złamanego zęba i wstawienia implantu.
9. Jak zakłada się implant?
Leczenie implantologiczne musi być starannie zaplanowane i przemyślane, dlatego też leczenie to zaczyna się od wykonania szeregu niezbędnych badań tj. zdjęcie RTG i tomografii komputerowej szczęki czy żuchwy. Stomatolog na podstawie przeprowadzonych badań i ogólnych informacji o zdrowiu pacjenta planuje rozmieszczenie implantów oraz cały proces leczenia. Całość składa się z dwóch etapów – chirurgicznego i protetycznego. W tym pierwszym w kości umieszczane są implanty, a sam etap jest bezbolesny dla pacjenta. Implanty zazwyczaj są zaszywane pod dziąsłem i potrzeba tutaj około trzech miesięcy, aby wszczep mógł się wgoić. Po tym czasie implanty są odsłaniane i zakładane są śruby gojące. Po upływie około dwóch tygodni wykonuje się wyciski i przymiarki, a następnie zakłada łączniki i korony.
10. Czy leczenie kanałowe jest bolesne?
Podczas zabiegu leczenia kanałowego pacjent jest znieczulany miejscowo, co pozwala na uniknięcie bólu podczas samego zabiegu. Warto dodać, że specjalistyczny sprzęt np. mikroskop stomatologiczny i precyzja lekarzy odgrywa także dużą rolę w zapobieganiu bólu. Po zabiegu stomatolog przepisuje odpowiednie leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, które mają za zadanie zmniejszyć ból i obrzęk w miejscu leczenia. Jeśli po leczeniu kanałowym ból i obrzęk w jamie ustnej nie ustępują to należy zgłosić się do swojego lekarza dentysty, który odpowiednio zareaguje i podejmie dalsze kroki odnośnie leczenia.
11. Jak często powinno się wymieniać protezy?
Żywotność protez w dużej mierze zależy od tego jak o nie dbamy jak i również od naszej higieny jamy ustnej. Jednakże nawet przy wzorowym dbaniu o protezę, wraz z czasem naturalne, że przestaje ona pasować i należy ją wymienić. Taka wymiana powinna nastąpić co 3-5 lat, w innym przypadku zaniedbana proteza może doprowadzić do wielu podrażnień i uszkodzeń w obrębie jamy ustnej.
12. Czym jest bonding?
Bonding to zabieg, który polega na nieinwazyjnej metodzie odbudowy zębów. Zabieg ten opierasię na wykorzystaniu kompozytu, który jest materiałem wykonanym ze specjalistycznej żywicy, a sam jego kolor jest starannie dopasowywany do naturalnego odcienia zębów pacjenta. Bonding pozwala na szybką odbudowę zęba (uzupełnienie wszelkich ubytków, ukruszeń w zębach), a także na pozbycie się wszelkich przebarwień i defektów.
13. Czy bonding niszczy zęby?
Prawidłowo wykonany bonding nie niszczy zębów oraz szkliwa.
14. Jakie zdjęcia zębów wykonuje się u dentysty?
Zdjęcie zębowe ( RVG, punktowe) – pozwala uzyskać szczegółowy obraz jednego lub kilku sąsiadujących ze sobą zębów, uwidacznia ich korony, korzenie oraz sąsiadujące tkanki. Zdjęcie to jest najczęściej wykonywane przy leczeniu endodontycznym (kanałowym) oraz protetycznym.
Zdjęcie panoramiczne (pantomograficzne) – przedstawia ono stan uzębienia całej jamy ustnej pacjenta. Widoczne na nim są wszystkie zęby, zawiązki zębów, kości szczęki, kości żuchwy, stawy skroniowe oraz zatoki szczękowe. Badanie to wykonywane jest najczęściej przy pierwszej wizycie pacjenta w gabinecie stomatologicznym (pomaga dentyście ocenić aktualny stan tkanek twardych pacjenta), a także jest pomocne w diagnostyce próchnicy, stanów zapalnych miazgi zęba, ropni jak i również jest podstawowym zdjęciem w planowaniu leczenia ortodontycznego.
Tomografia komputerowa szczęki i żuchwy (CBCT) – badanie to umożliwia uzyskanie trójwymiarowego obrazu wszystkich tkanek i struktur w obrębie jamy ustnej. Jest ono bardzo dokładne i precyzyjne, lekarz jest w stanie obejrzeć badaną strukturę pod dowolnym kątem i z różnej perspektywy (w trzech płaszczyznach), co jest szczególnie pomocne w leczeniu endodontycznym, protetycznym, ortodontycznym oraz planowaniu zabiegów implantologicznych.
Zdjęcie cefalometryczne – zdjęcie to skupia się na strukturach anatomicznych głowy pacjenta m.in. tkankach miękkich, zębach czy żuchwie. Pomaga ono w ocenie wad zgryzu pacjenta oraz dostarcza ważnych pomiarów i informacji niezbędnych przy planowaniu leczenia ortodontycznego.
15. Czy zdjęcie RTG jest bezpieczne dla naszego zdrowia?
Nowoczesne metody i urządzenia służące do wykonywania zdjęć RTG (aparaty punktowe, pantomogramy czy tomografy komputerowe szczęki i żuchwy CBCT) sprawiają, że są one bezpieczne dla naszego zdrowia. Dawka promieniowania X konieczna do wykonania zdjęcia jest minimalna, a w podczas samego badania stosuje się specjalne fartuchy ochronne, których zadaniem jest ochrona organów wewnętrznych pacjenta.
16. Czy można wykonać zdjęcie RTG będąc w ciąży?
Badanie RTG wykorzystuje promieniowanie jonizujące (z ang. X-ray), które mimo minimalnej dawki ma szkodliwy wpływ na rozwijający się płód, przez co niewskazane jest wykonywanie tego badania podczas ciąży. Pacjentki będące w ciąży powinny przekazać tę informację swojemu dentyście na początku wizyty.
17. Czy należy uzupełniać braki zębowe?
Braki w uzębieniu to nie tylko problem wizualny i estetyczny, a także zaburzenie, które wpływa negatywnie na zdrowie jamy ustnej i całego organizmu. Po ekstrakcji zęba i wygojeniu się zębodołu stopniowo dochodzi do zaniku kości, które w późniejszym czasie wpływa zmianę położenia sąsiadujących zębów (zęby te straciły naturalne podparcie, stąd zaczynają się przesuwać), ponadto brak zębowy utrudnia dokładne rozdrabnianie pokarmu, a tym samym jego trawienie i przyswajanie składników odżywczych przez nasz organizm. Braki w uzębieniu często powodują trudności w wymowie (tzw. seplenienie), co dodatkowo ma wpływ na komfort życia i samopoczucie pacjenta. Rozwiązaniami najczęściej stosowanymi przy uzupełnianiu braków w uzębieniu są implanty, mosty protetyczne, protezy oparte na implantach, protezy ruchome czy protezy szkieletowe.
18. Od jakiego wieku można zastosować implanty?
Leczenie implantologiczne może być rozpoczęte u pacjentów, u których wzrost i rozwój kostny został już zakończony. U kobiet koniec ten ma miejsce między 16. a 18. rokiem życia, natomiast u mężczyzn występuje nieco później, ponieważ między 18. a 20. rokiem życia. Mogą się zdarzać przypadki, w których zakończenie wzrostu i rozwoju kości nastąpiło wcześniej lub później, w tym celu wykonuje się niezbędne badania (np. RTG nadgarstka), które pomagają w ocenie aktualnego stanu kości w organizmie pacjenta.
19. Na czym polega wybielanie zębów?
Wybielanie zębów jest zabiegiem, który polega na rozjaśnieniu naturalnego szkliwa zębów pacjenta. Ma on na celu poprawić wygląd i estetykę uśmiechu, co w dużej mierze wpływa poprawę samooceny pacjenta i podnosi jego estetykę wyglądu. Zabieg ten może być wykonany przez lekarza stomatologa pod warunkiem, że nie ma do niego żadnych przeciwwskazań w postaci np. wieku, okresu ciąży, okresu laktacji, chorób dziąseł, chorób zębów, nadwrażliwości dziąseł, alergii na preparaty czy obecności innych schorzeń. Przed rozpoczęciem zabiegu wybielania konieczna jest konsultacja z dentystą, który dokładnie oceni stan naszej jamy ustnej oraz określi czy nie ma żadnych przeciwwskazań, aby wykonać zabieg. Przed wybielaniem zębów wykonuje się ich skaling oraz piaskowanie, które pozwalają pozbyć się nagromadzonego kamienia oraz osadu nazębnego. Podczas zabiegu stosowane są preparaty, które powinny być nakładane na oczyszczoną powierzchnię zębów, dlatego pełna higienizacja w tym przypadku jest wskazana. Zęby możemy wybielić w gabinecie stomatologicznym jak i poza nim za pomocą metody nakładkowej. Wybielanie zębów w gabinecie stomatologicznym jest wykonywane w ciągu jednej wizyty (w jej trakcie wykonywane są trzy sesje wybielania trwające po 15 minut doświetlane lampą), a sam efekt jest widoczny tuż po wykonaniu zabiegu. Z kolei wybielanie za pomocą metody nakładkowej odbywa się poza gabinetem stomatologicznym i polega na wykorzystaniu wcześniej wykonanych szyn (szyny te są idealnie dopasowane do zębów pacjenta, dzięki wcześniej wykonanym skanom lub wyciskom), do których pacjent sam aplikuje specjalistyczny żel wybielający. Sam proces wybielania nakładkowego trwa dłużej niż ten wykonywany w gabinecie, ponieważ aby osiągnąć oczekiwany efekt pacjent powinien nosić szyny przez określony czas w ciągu dnia lub nocy w zależności od zaleceń lekarza. Po wykonanym zabiegu wybielania zębów (odbytym w gabinecie stomatologicznym), jak i w trakcie noszenia szyn w przypadku metody nakładkowej, należy unikać spożywania produktów oraz napoi, które mają intensywne kolory i są barwiące (np. marchew, buraki, soki owocowe, kawa, herbata, jagody itp.), a zastosować tzw. białą dietę, która opiera się na spożywaniu pokarmów pozbawionych składników barwiących (np. jogurty naturalne, kefiry, banany, białe pieczywo, białe makarony, miąższ kokosa, biała fasola itp.). Aby efekt śnieżnobiałych zębów utrzymywał się długo należy stosować się do zarówno tych ogólnych zaleceń po zabiegu, jak i do zaleceń swojego stomatologa.
20. Na czym polega szynowanie zębów?
Szynowanie zębów jest zabiegiem, który polega na połączeniu ze sobą kilku zębów za pomocą włókien szklanych oraz kompozytu, które będą trzymać zęby razem ze sobą w jednym monobloku. Dzięki szynowaniu, zęby stają się stabilniejsze oraz zwiększa się ich odporność na wyważanie czy rozchwianie, co z kolei zapobiega utracie naturalnego uzębienia. Zabieg ten jest najczęściej wykonywany w trakcie leczenia chorób przyzębia np. paradontozy. Możliwość szynowania zębów znacznie poprawia jakość i komfort życia pacjenta, który od razu po wizycie widzi efekty (zabieg jest wykonywany podczas jednej wizyty w gabinecie) i nie ma obaw przy jedzeniu czy szczotkowaniu zębów.
21. Jaki antybiotyk jest najlepszy na ból zęba?
Antybiotyki są przepisywane przez lekarzy,a ich stosowanie musi być odpowiednio uzasadnione, działają przeciwbakteryjnie, co w dużej mierze zapobiega rozprzestrzenianiu się zakażenia. Są one przepisywane głównie w ciężkich przypadkach tj. występowanie ropni, występowanie gorączki, ostre zapalenia dziąseł czy martwiczo-wrzodziejące zapalenie dziąseł lub przyzębia. Ponadto stomatolog może zlecić ich stosowanie niektórym pacjentom, przygotowującym się do do różnych zabiegów stomatologicznych, w ramach profilaktyki. Do najczęściej stosowanych antybiotyków w stomatologii zalicza się Amoksycylina (syntetyczna penicylina) oraz Klindamycyna. Decyzji o zalecanym antybiotyku dokonuje lekarz w zależności od indywidualnego przypadku. Należy bezwzględnie przestrzegać zaleceń lekarza co do dawkowania i stosowania leku, w innym razie antybiotyk może zadziałać nieprawidłowo. Podczas antybiotykoterapii powinniśmy zażywać odpowiednią dawkę probiotyków (tzw. leków osłonowych), aby wesprzeć naturalną mikroflorę organizmu.